Македоника Литера

Се што не помнам

Јонас Хасен Кемири

250 мкд.

255 стр./ A5 формат (200x140)

      Романот претставува необична приказна за љубовта, пријателството и насилството – која нараторите ја раскажуваат во фрагменти за починатиот пријател Самуел кој и понатаму живее во нивните сеќавања, откако пак неговите блиски доживеале различни судбини.

      Всушност, повеќе животни судбини, исполнети со страв да не го загубат минатото, се судираат со голема брзина во дејствието во романот во денешен Стокхолм. Зад сите гласови за Самуел се насетува некоја личност во бегство од самата себеси.

      Во овој роман на Кемири читателот го доживува исклучително брзиот ритам на современото урбано живеење на бројни нивоа, при што едновремено се нудат низа прашања за цената која ја плаќаат луѓето за да живеат заедно. Секој кој доживува загуба знае дека единствено остануваат спомените зад оној што неповратно исчезнува. Веќе самиот наслов на романот, „Сè што не помнам“ сведочи за силна фрустрација околу меморијата која не може да се контролира. Човек не може на сё да се сеќава. Не може дури ни да биде сигурен дека правилно се сеќава.

      Фрагментарно се раскажува приказната за оние кои имале блискост со главниот лик. Гласовите во романот се менуваат наизменично во покуси или подолги фрагменти. Но, не се нагласува конкретно кој е тој што зборува. На почетокот гласовите се испреплетуваат, но наскоро стануваат појасни и искристализирани.

      Кога Самуел ја среќава Лаиде, својата голема љубов, ќе се смени пријателството меѓу него и неговиот најдобар другар Ван­дад. Авторот ја опишува љубовта меѓу Самуел и Лаиде без никаква заштитна мрежа и со постојана свесност за ризиците да потоне во клишираност. Писателот кој подоцна ги собира сеќавањата ќе се посомнева дека Лаиде премногу ги разубавува сеќавањата за Самуел, а на што таа ќе реагира, укажувајќи му без двоумење дека може да верува и да мисли што сака, велејќи: „Тоа што го зборувам јас, тоа се моите спомени“. Тука ја имаме и една од централните теми во романот: правото на сопствена меморија, независно како изгледа таа во туѓи очи. Но, тоа е исто така и литературен обид да се опише чиста љубовна приказна без современиот цинизам, при што движењето е блиску до клишеата, но можеби претставува и нивно прифаќање и нивна потврда, преку согледување на вистината во нив.

      Јонас Хасен Кемири е роден во 1978 година во Стокхолм и е еден од најпопуларните и најчитани прозни и драмски писатели од помладата шведска творечка генерација. Неговите романи „Црвено око“, „Монтекор“, „Им се јавувам на моите браќа“ и „Сè што не помнам“ се преведени на петнаесетина јазици, а негови пиеси се изведувани на голем број театарски сцени во многу земји.

      Кемири е добитник на повеќе литературни награди, меѓу кои престижната шведска награда за најдобро романескно остварување „Аугуст“ и наградата за најдобар роман на Шведското радио.

      Нарачај