Срѓан Валјаревиќ
КОМО
300 мкд
„Комо“ е меѓу најчитаните и меѓу десетте српски романи во едицијата Сто словенски романи, наградуван, меѓу кои и со француската награда Prix des lecteurs du Var за 2011 година; пет години по појавата има девет изданија на српски јазик и е преведен на француски, германски, англиски, италијански, словенечки, бугарски, албански, шпански и шведски.
Приказната е автобиографска, а се однесува за писател кој добива книжевна стипендија и престој во „Вила Маранезе“ на монденското езеро Комо во Италија. Тоа е приказна со реминисценции на авторот, но и приказна за крајот на 20 век; за прогонствата, изгубените генерации, желбите, можностите, пороците, судбините... Оценет е како остар и ироничен, непосреден и интересен роман.
„'Комо' е роман во кој раскажувањето тече лесно и во кој во фабуларна смисла не се случува многу – еден писател кој моментално не пишува се нашол во средина која не е негова, во идиличен крај толку различен од Белград од каде што стигнал, тука сретнува некои луѓе, пие, шета во природа, планинари, конверзира колку што е потребно, и тоа е главно сè. Но тој минимализам со кој се опишува секојдневјето, ноншалантноста со која патем се допираат разни теми и меѓучовечки односи, навистина се ретко успешни до таа мера што читателот не го оставаат на мир додека не стигне до последната страница.“ (Јагна Погачник)
Срѓан Валјаревиќ (1967) ги објавил: книгата поезија „Џо Фрејзер и 49+24 песни“, прозната книга „Зимски дневник“ и романите „Лист на корката леб“, „Луѓе на маса“, „Дневник на друга зима“ и „Комо“. „Дневник на друга зима“ (2005) беше вклучен во десетте најдобри романи во југоисточна Европа, а беше награден и со српски книжевни награди. Негова проза и поезија се преведувани на англиски, германски, француски, шведски и италијански јазик.
Успехот на неговата проза критиката го поврзува со стилот и пристапот во раскажувањето – Валјаревиќ раскажува меланхолично и интимно, со искрена непосредност со која ги освојува читателите и најчесто на исти теми: за осаменоста, егзистенцијата, скромноста, интимните ужаси и успеси.
Срѓан Валјаревиќ има необична животна приказна. Неговата биографија е невообичаена за писател. Во српската литература се појави „одникаде“ во средината на деведесеттите години на минатиот век, и оттогаш континуирано го привлекува вниманието на книжевната сцена. Училиштето не го сакал, на факултет не одел, доцна почнал да чита, уште подоцна почнал да пишува, а сепак стана еден од најдобрите современи српски писатели. Во секое свое дело се прикажува себеси, тоа што го доживеал и преживеал за многумина е бесмислено или трагедија, а за него период среќен за неговото творештво. Го интересираат само фудбалот, музиката, пијалакот, пишувањето и одењето и за сето тоа пишува во своите дела. Секој свој чекор на повторното раѓање и проодување по тешката болест како последица на прекумерното пиење го опишал во својот роман „Дневник на друга зима“. Наместо да оди на училиште учел металски занает, се вработил на шеснаесет години, случајно почнал да пишува – за да си создаде свој свет, но раскажува на свој начин, искрено и спонтано. Кога пишувал не работел, кога наоѓал работа престанувал да пишува... Пишувал или работел за да живее, но сработил дела кои се неодминливи во современата српска литература.